Παρά τις εν Ελλάδι γκρίνιες με το Μνημόνιο και το ΔΝΤ, στην διεθνή σκηνή δημιουργείται ένα κλίμα οργής εναντίον της Ελλάδας. Με αφετηρία το γεγονός πως η χώρα μας έχει προκλητικά ευνοηθεί από τους οικονομικά ισχυρούς της γής που την στηρίζουν για να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση. Από την Ινδία και το Πακιστάν μέχρι την Λατινική Αμερική , την Νότια Αφρική και άλλες φτωχές περιοχές του πλανήτη πυκνά δημοσιεύματα καταλογίζουν στη Δύση σκανδαλώδη μεροληψία υπέρ της Ελλάδας στην αντιμετώπιση των οικονομικών της αδιεξόδων.
Το ζήτημα ξεκινάει από την θεώρηση του τρόπου με τον οποίο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο
αποφασίζει να βοηθήσει χώρες με οικονομικά προβλήματα. Η γενικότερη εκτίμηση που υπάρχει, στηριγμένη και σε ακαδημαικές μελέτες μάλιστα (1), είναι πως η βοήθεια που δίδεται καθώς και οι όροι και οι προυποθέσεις που επιβάλλονται (conditionality) διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Τρείς είναι βασικά οι παράγοντες που επηρεάζουν τις σχετικές αποφάσεις. Ο ένας είναι τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ανάλογα με τις συμμαχικές τους δεσμούς και τις συγκυριακές τους στρατηγικές ανάγκες οι ΗΠΑ, που ασκούν την μεγαλύτερη επιρροή στο ΔΝΤ, αποφασίζουν για τον βαθμό εύνοιας που πρέπει επιδειχθεί σε ορισμένες χώρες.(2) H Ελλάδα λοιπόν σαν μέλος του ΝΑΤΟ και παλιός φίλος των ΗΠΑ θεωρείται από τις ανερχόμενες χώρες του τρίτου κόσμου σαν ιδιαίτερα ευνοημένη μια κι’ εξασφάλισε δάνεια πολύ πάνω από τα όρια που δικαιούται με βάση τις συνεισφορές της στο Ταμείο.Άλλος λόγος που επηρεάζει τις αποφάσεις του Ταμείου είναι αν τα χρέη της υφιστάμενης το πρόβλημα χώρας τα έχουν φορτωθεί (είτε σαν απ’ ευθείας δανεισμό είτε μέσω κρατικών ομολόγων) Τράπεζες των ΗΠΑ η των άλλων κυρίων μετόχων του ΔΝΤ (Ιαπωνία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία).(3) Όπως είναι γνωστό τα ελληνικά προβληματικά ομόλογα βρίσκονται κατά κύριο λόγο στα χέρια Γερμανικών και Γαλλικών Τραπεζών. Αμερικανοί και Ιάπωνες, προφανώς διαβλέποντας τα επερχόμενα αδιέξοδα, είχαν προσεκτικά αποφύγει να αναμιχθούν στον ελληνικό δανεισμό. Τα προβλήματα όμως των Γαλλικών και Γερμανικών Τραπεζών από μιά ενδεχόμενη ελληνική κατάρρευση οδήγησαν, σύμφωνα με τους σχολιαστές χωρών του τρίτου κόσμου, το ΔΝΤ αλλά και την ΕΕ και την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα στο πρόγραμμα μαμούθ για την διάσωση της ελληνικής οικονομίας. Κάτι μεροληπτικό και απόλυτα απαράδεκτο για άλλες χώρες της γής με παρόμοια η και ηπιότερα ακόμα προβλήματα.
Τέλος, τα συμφέροντα της ίδιας της γραφειοκρατίας του ΔΝΤ (σύμφωνα με τη περίφημη «σχολή της δημόσιας επιλογής») υπαγορεύει την δανειακή πολιτική του οργανισμού αυτού καθώς και τους όρους που επιβάλλει. (4) Αυτονόητα, η γενναία οικονομική ενίσχυση μιάς χώρας της ευρωζώνης διευρύνει τις εξουσίες των στελεχών του Ταμείου διότι τους προσθέτει ελεγκτικό κύρος και διευθέτηση μεγαλύτερων κονδυλίων. Παράλληλα, διευκολύνει την ροή μεγαλύτερων πόρων προς το ΔΝΤ κάνοντας το έργο τους σπουδαιότερο και θεσμικά (διάσωση της ευρωζώνης) περισσότερο κρίσιμο. Χώρες της γεωγραφικής περιφέρειας της γής δεν προσδίδουν το ίδιο κύρος στην γραφειοκρατία του ΔΝΤ με το να ασκούν έλεγχο σε χώρες της καρδιάς της Ευρώπης, όπως είναι η Ελλάδα σε σχέση με την Μποτσουάνα λ.χ, την Γουατεμάλα η την Μπελίζε.
Ενώ λοιπόν στην Αθήνα τραγουδιστές (Λ. Μαχαιρίτσας), και όχι μόνο, καυτηριάζουν το Ταμείο και την ΕΕ για σκληρά μέτρα που αποσκοπούν στο «να περνούν καλά οι Γερμανοί» (!), ο υπόλοιπος κόσμος καταφέρεται απαξιωτικά για την χώρα μας με επιχειρήματα καθαρά αριστερής δεοντολογίας. Όταν μας τα δίνουν τα δανεικά κι εμείς τα τρώμε σπαταλώντας τα, οι Γερμανοί και υπόλοιποι Ευρωπαίοι είναι καλοί και άριστοι για τους δικούς μας ηθικολόγους. Ετσι όμως και τολμήσουν να τα ζητήσουν πίσω, τότε μετατρέπονται σε αδίστακτους καπιταλιστές έτοιμους να ρουφήξουν το αίμα των αγνών ελλήνων. Για όλους τους υπόλοιπους, η χώρα μας θεωρείται κομμάτι του δυτικού καπιταλισμού που κάνει ό,τι μπορεί για να καλύψει τις ανομίες και την κακοδιαχειρισή μας με αποκλειστικό στόχο την εξυπηρέτηση δικών του στρατηγικών η οικονομικών συμφερόντων.
Τελικά, ό,τι και να κάνουν οι δυτικοί, δαρμένοι καταλήγουν…(1) Βλ. σχετ. Mark S. Copelovitch, The International Monetary Fund in the Global Economy: Banks, Bonds and Bailouts. New York: Cambridge Univ. Press, 2010 και Grigore Pop-eleches, From Economic Crisis to Reform: IMF Programs in Latin America and Eastern Europe . Princeton: Princeton Univ Press, 2009
(2) Lawrence Broz and Michael Hawes, “Congressional Politics of international financial rescues.” American Journal of Political Science 49(3): σελ. 479-96, 2005
(3) Μark S. Copelovitch, “Governing Global Markets: private debt and the politics of IMF lending”, PhD dissertation, Harvard University, 2005 και Erica Gould, Money Talks: The IMF , Conditionality and Supplementary Financiers. Palo Alto: Stanford Univ. Press, 2006
(4) Βλ λ.χ. Roland Vaubel, The Political Economy of the IMF: a public choice analysis. Boulder: Westview Press, 1991
